Για δεύτερη φορά μέσα στο ίδιο έτος καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε μία καθολική απαγόρευση κυκλοφορίας χάριν της δημόσιας υγείας. Καλούμαστε να επιδείξουμε υπευθυνότητα και σύνεση, ώστε να αποφευχθεί το να έρθουμε αντιμέτωποι με το πιο σκληρό πρόσωπο της πανδημίας. Το διάστημα, όμως αυτό, λόγω της παραμονής στο σπίτι, η διέξοδος της πλειοψηφίας του κόσμου είναι το διαδίκτυο. Είτε για την πραγματοποίηση αγορών, είτε για ενημέρωση, είτε για ψυχαγωγία. Οι ανέσεις που μας προσφέρει απλόχερα το διαδίκτυο φάνηκε και στο προηγούμενο lock down πως χρησιμοποιήθηκαν στο έπακρο. Παράλληλα, όμως, με τις διευκολύνσεις που μας προσέφερε το ίντερνετ στο lock down της άνοιξης, παρατηρήθηκε πως αυξήθηκε κατακόρυφα και το ηλεκτρονικό έγκλημα, όπως έδειξε και έκθεση της Europol της 3ης Απριλίου 2020.

Τι θα πρέπει, λοιπόν, να προσέχουμε κατά την περίοδο του δεύτερου lock down κατά την παραμονή μας στο σπίτι, εφόσον πάρα πολύς κόσμος πλέον θα εργάζεται από εκεί, χρησιμοποιώντας, μάλιστα, όχι και τόσο προστατευμένα απέναντι σε απειλές ηλεκτρονικά συστήματα? Είναι δύσκολο να αριθμήσουμε περιπτώσεις διαδικτυακών εγκλημάτων, των οποίων μπορούμε να πέσουμε θύματα. Αυτό δικαιολογείται από το γεγονός ότι αυτά είναι άπειρα και συνεχώς κάνουν την εμφάνισή τους καινούρια. Παρόλα αυτά, θα αναφερθούν κάποια πολύ συνηθισμένα τέτοια εγκλήματα, τα οποία, κατά την περίοδο του lock down της άνοιξης, είχαν καταγραφεί σε πολύ μεγάλο βαθμό.

Αρχικά ο κόσμος θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτικός με τα email που δέχεται, καθώς και με τις ιστοσελίδες, τις οποίες επισκέπτεται. Αυτό, διότι υπάρχει κίνδυνος να πέσει κάποιος θύμα ηλεκτρονικού ψαρέματος, το λεγόμενο ‘’phishing’’. Μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου από δήθεν τραπεζικά ιδρύματα, συνδρομητικές υπηρεσίες (π.χ. Netflix), ή οτιδήποτε άλλο, τα οποία ζητούν επιβεβαίωση στοιχείων ή το πάτημα κάποιου συνδέσμου, θα πρέπει να ελέγχονται πολύ καλά ως προς τον αποστολέα. Είναι περιττό να τονιστεί πως δεν δίνουμε σε κανέναν τα προσωπικά μας στοιχεία ή στοιχεία της κάρτας μας. Επιπλέον, θα πρέπει να προσέχουμε πολύ διάφορα σάιτ με υποτιθέμενο ενημερωτικό χαρακτήρα, τα οποία μας μεταφέρουν μέσω κάποιου  link σε άλλο σάιτ. Ένας λόγος είναι επειδή η σελίδα που θα μεταφερθούμε, μπορεί να περιέχει κακόβουλο λογισμικό, το οποίο με το άνοιγμα του συνδέσμου θα μεταφερθεί στη συσκευή μας με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη μετέπειτα ασφάλεια τη δική μας και των δεδομένων μας, όπως προσωπικά δεδομένα, κωδικούς καρτών και εν γένει δεδομένων που δεν είναι ασφαλές να διαρρέουν. Ένας ακόμη τρόπος να πέσουμε θύματα διαφόρων σάιτ, είναι  και η διασπορά ψευδών ειδήσεων, τα λεγόμενα ‘’fake news’’. Αυτά μπορεί να μη βλάψουν άμεσα τον τραπεζικό μας λογαριασμό ή τα προσωπικά δεδομένα μας, μπορεί όμως να μας δημιουργήσουν σύγχυση και να μας φέρουν σε δύσκολη θέση, με συνέπεια να μας προκληθούν πολύ αρνητικά συναισθήματα.

Μία ακόμα μέθοδος που χρησιμοποιούν οι απατεώνες και βρέθηκε σε έξαρση κατά την περίοδο της καραντίνας της άνοιξης είναι το ‘’sim swap’’. Μέσω αυτής της μεθόδου άγνωστοι, οι οποίοι με κάποιο τρόπο έχουν πληροφορηθεί τα στοιχεία εισόδου κάποιου προσώπου στο internet banking του, καταφέρνουν εξαπατώντας τον τηλεφωνικό πάροχο του θύματος, να απενεργοποιήσουν την κάρτα sim του. Με τον τρόπο αυτό ο δράστης κατορθώνει να λαμβάνει το μήνυμα για επιβεβαίωση της ηλεκτρονικής συναλλαγής στο δικό του νέο τηλεφωνικό αριθμό, που έχει εκδώσει απενεργοποιώντας τον αριθμό του θύματος. Έτσι, μέσα μόλις σε λίγα λεπτά από την επίτευξη της αλλαγής sim, ο δράστης έχει πλήρη πρόσβαση στο internet banking του θύματος, και με τον τρόπο αυτό του αδειάζει τον τραπεζικό λογαριασμό. Σίγουρα μία τέτοια μέθοδος δε μπορεί κανείς να ξέρει πότε και αν θα τύχει στον ίδιο. Υπάρχει, παρόλα αυτά, μία ένδειξη για να αναγνωρίσει κάποιος πως μάλλον έχει πέσει θύμα ‘’sim swap’’, και είναι το να μην έχει σήμα το κινητό του συνεχόμενα. Σε μία τέτοια περίπτωση, καλό είναι να επικοινωνήσει κανείς αμέσως με την τράπεζα, αλλά και τον τηλεφωνικό του πάροχο, ώστε να γνωστοποιήσει πως πιθανότατα έχει πέσει θύμα απάτης και οποιαδήποτε συναλλαγή ζητηθεί, ιδιαίτερα μεγάλων ποσών, πιθανότατα δεν προέρχεται από τον ίδιο.

Παράλληλα, θα πρέπει οι γονείς να δίνουν μεγάλη προσοχή στα σάιτ που επισκέπτονται τα παιδιά τους, αλλά και να είναι γενικότερα ενήμεροι για τις ενέργειες των παιδιών τους στο διαδίκτυο, λόγω πολλών κρουσμάτων παιδικής πορνογραφίας. Κάτι τέτοιο, βέβαια, δεν είναι πάντα εύκολο, καθώς υπάρχουν κάποια όρια που οι γονείς δε θα πρέπει να ξεπερνούν, καθώς και τα παιδιά έχουν δικαίωμα στην ιδιωτικότητα, αλλά πάντοτε, όταν διακυβεύεται η ασφάλειά τους αυτά θα πρέπει να σταθμίζονται.  Η καλή επικοινωνία μεταξύ γονέων και παιδιών μπορεί να αποτρέψει ένα παιδί από το να πέσει θύμα κακόβουλου δράστη. Συγκεκριμένα, όταν ένα παιδί έχει άνεση να μιλήσει στους γονείς του χωρίς φόβο για το τι συμβαίνει στη ζωή του, μπορεί να αποφύγει πολλές δύσκολες καταστάσεις, αφού είναι πολύ πιθανό το πρόβλημα να εντοπιστεί στην αρχή του, λόγω ακριβώς της καλής επικοινωνίας μεταξύ των δύο μερών.

Μία, επιπλέον, πολύ συνηθισμένη μέθοδος απάτης είναι και αυτή των ψεύτικων καταστημάτων. Δεν είναι λίγος ο κόσμος που έχει πραγματοποιήσει ηλεκτρονικές παραγγελίες από καταστήματα, έχοντας, μάλιστα, πληρώσει ηλεκτρονικά, αλλά το προϊόν δεν ήρθε ποτέ, επειδή και το κατάστημα δεν υπήρξε ποτέ. Ο κόσμος θα πρέπει να είναι γενικότερα υποψιασμένος όταν πρόκειται να αγοράσει κάτι διαδικτυακά, να διαβάζει κριτικές και να ψάχνει συστάσεις. Συχνά, μάλιστα, οι πολύ οικονομικές τιμές και οι πολύ ελκυστικές εικόνες από κάποιο κατάστημα όχι και τόσο γνωστό, ίσως είναι ένα δείγμα που θα πρέπει να βάλει κάποιον σε υποψίες. Ένας τρόπος που θα μπορούσε να μας προστατεύσει από τέτοιες μορφές απάτης είναι και η μέθοδος πληρωμής με αντικαταβολή, όπου αυτό είναι εφικτό.

Γίνεται, λοιπόν, φανερό, ότι ακόμα και μέσα στην ασφάλεια του σπιτιού, υπάρχουν αρκετοί κίνδυνοι που ελλοχεύουν. Θα πρέπει, επομένως, να κινούμαστε με ασφάλεια όχι μόνο έξω, αλλά και μέσα στο σπίτι μας κατά την πλοήγησή μας στο διαδίκτυο. Είναι επιτακτική ανάγκη να γίνει σαφές ότι όσο εξελίσσεται η τεχνολογία, τόσο εξελίσσονται και οι νέες μορφές εγκλημάτων, και θα πρέπει να δοθεί στο ηλεκτρονικό έγκλημα η σημασία που του αναλογεί σε μία εποχή καραντίνας, όπου η βασική μας διέξοδος θα είναι το διαδίκτυο. Ας είμαστε, λοιπόν, τόσο προσεκτικοί και υπεύθυνοι στη χρήση του, όσο επιβάλλουν οι περιστάσεις.